Vluchten voor een roedel wolven? Cortisol is een hormoon die ons startklaar maakt om met stressvolle situaties (zoals vluchten voor wilde dieren) om te gaan. Tegenwoordig hebben we geen roedel wolven meer om voor weg te rennen. Wel hebben we takenlijstjes en volle agenda’s en andere stressvolle situaties. In hoeverre is cortisol dan nog nodig, en wat doet het met ons?
Helaas maken we in de huidige hectische tijd veel stresshormonen aan als reactie op voornamelijk mentale stress. Hier is (vaak) geen fysiek bedreiging voor nodig. Gedurende de dag ervaren we een aantal keren dit soort stresspieken, waardoor ons lichaam op commando adrenaline (ook een stresshormoon) aanmaakt. Door adrenaline gaat je hartslag omhoog, je bloeddruk stijgt, je pupillen worden groter, je ademhaling versnelt en je gaat zweten. Kort na de adrenalinestoot maakt het lichaam altijd cortisol aan.
Eigenlijk maakt je lijf de hele dag door cortisol aan en volgt daarbij het dag- en nachtritme. Zoals hierboven beschreven zijn deze stressgerelateerd. Naast cortisol komt er bij deze pieken ook dopamine vrij dat ervoor zorgt dat je meer energie krijgt en extra scherp wordt. Cortisol heeft dus ook een positieve kant en het is zeker niet de bedoeling om elke vorm van stress te vermijden. Er ontstaat pas een probleem als je cortisolspiegel altijd hoog blijft.
Kenmerken van een hoge cortisolspiegel is dat je jezelf vaak opgejaagd voelt, je vaak gespannen bent en !s nachts slecht slaapt. Deze symptomen zorgen vervolgens weer voor nog meer stress wat op langere termijn kan zorgen voor bijnierproblemen. De bijnieren produceren cortisol en raken uitgeput.
Tips om je cortisolspiegel te verlagen:
Zorg voor een gezond, gebalanceerd voedingspatroon, waarbij je geraffineerde (bewerkte) koolhydraten zoveel mogelijk vermijdt.
Zorg voor voldoende slaap (ten minste 8 uur, met name door eerder naar bed te gaan en niet zozeer door uit te slapen).
Zorg voor voldoende beweging/training (ook in hele drukke/stressvolle periodes). Hydromassage na sportieve inspanning zal hierbij de doorbloeding van de spieren en organen stimuleren, zodat afvalstoffen sneller afgevoerd worden.
Creëer een omgeving waarin je je veilig en op je gemak voelt. Ontspanning is essentieel, een omgeving waar je je prettig voelt maakt dit net wat makkelijker.
Neem of plan af en toe een momentje voor jezelf. Doe iets wat jij leuk vindt (wandelen, lezen, wellness, dagje weg) om zo eventuele stress van vaste routines te verlagen.
Kortom, probeer meer ontspanning te ervaren en daarmee je cortisol te verlagen.
